Φοβάται κάθε επαφή με τον έξω κόσμο και ειδικά τους άλλους σκύλους;

Από τη σύμβουλο συµπεριφοράς Marilyn Peters

Υπάρχει τρόπος να του τα μάθουμε όλα από την αρχή, είτε οφείλεται στα βιώματα του παρελθόντος (πχ. ταλαιπωρήθηκε ως αδέσποτο) είτε άργησε να βγει από το σπίτι (λόγω εμβολίων). Αρκεί να έχουμε υπομονή και μέθοδο.

unsocialized dog

Υιοθετώντας ένα πρώην αδέσποτο, υιοθετούμε και όλα τα τραυματικά βιώματά του. Μπορεί να φοβάται οτιδήποτε ή να αντιδρά απρόβλεπτα όταν βλέπει άλλα σκυλιά, γάτες, παιδιά ή την ηλεκτρική σκούπα. Πλάσματα και αντικείμενα, δηλαδή, που του βγάζουν ανάρμοστη συμπεριφορά, διότι είτε δεν είχε την ευκαιρία να τα γνωρίσει είτε είχε άσχημες σχετικές εμπειρίες στο παρελθόν. Παρότι οι σκύλοι είναι από τα πιο πιστά πλάσματα του πλανήτη μας, η εμπιστοσύνη τους πρέπει να κερδηθεί. Αν μάλιστα για κάποιο λόγο έχει κλονιστεί, αργεί να αποκατασταθεί. Από πού να ξεκινήσουμε, λοιπόν;

 

Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα

Συνήθως πρόκειται για καθαρό φόβο. Αυτός μπορεί να εκφραστεί -για παράδειγμα, μόλις συναντήσει τον άλλο σκύλο- είτε άμεσα είτε να καμουφλαριστεί ως επιθετικότητα, τη λεγόμενη «φοβική επιθετικότητα». Στην πρώτη περίπτωση ο σκύλος μας θα τρέμει, θα μειώνει το μέγεθός του ξαπλώνοντας ή καμπουριάζοντας με σκυμμένο κεφάλι, θα λαχανιάζει, θα αρνείται να πλησιάσει ή θα προσπαθεί να κρυφτεί. Στη δεύτερη περίπτωση θα γαβγίζει, θα γρυλίζει -με ή χωρίς την επίδειξη δοντιών-, θα σηκώνει το τρίχωμα, θα κάνει όλα όσα μπορεί για να φοβίσει πρώτος τον άλλο. Συνήθως, θα κάνει και κίνηση πίσω-μπρος δείχνοντας σύγχυση. Όλα τα παραπάνω μπορεί να προκύψουν ακόμη και σε καλά κοινωνικοποιημένους σκύλους, στην περίπτωση που είχαν κάποια τραυματική εμπειρία με άλλο ζώο κάποια στιγμή.

 

Πώς διαμορφώθηκε μια τέτοια συμπεριφορά;

Αν, για παράδειγμα, ο σκύλος ήταν αποκλεισμένος σε ταράτσα, αυλή, μπαλκόνι ή εσωτερικό χώρο χωρίς σπουδαία ερεθίσματα, τότε το πρόβλημά του θα είναι γενικευμένο. Θα είναι επιφυλακτικός με τον περίγυρό του και με οτιδήποτε καινούργιο αντικρίζει, έως ότου το συνηθίσει. Αν πάλι κοινωνικοποιήθηκε, αλλά όχι όσο έπρεπε, τότε θα αντιδρά αρνητικά μόνο σε συγκεκριμένα ερεθίσματα.

Οι σκύλοι διανύουν την περίοδο της κοινωνικοποίησης όταν ακόμη είναι κουτάβια, 3 – 16 εβδομάδων. Η περίοδος αυτή χρησιμεύει στο να εξοικειωθούν με το περιβάλλον τους και με ό,τι πρόκειται να αντιμετωπίσουν στην ενήλικη ζωή τους.

Τι είδους ερεθίσματα θα έπρεπε να αντικρίσει το κουτάβι μας όσο γίνεται νωρίτερα; Άλλα σκυλιά, παιδιά διάφορων ηλικιών, αυτοκίνητα, κίνηση στο δρόμο, γέρους, περίεργα ή θορυβώδη αντικείμενα, όπως καπέλα, ομπρέλες, σκουπιδοσακούλες, σκουπιδιάρικα, ασθενοφόρα, καμπάνες και μαγκούρες, άλλα ζώα, όπως γάτες, πουλιά, κ.λπ.

Αν τα δει για πρώτη φορά πολύ αργότερα, θα του είναι εντελώς ξένα και πολύ πιο δύσκολο να τα δεχτεί. Αντίθετα, όσο καλύτερα είναι κοινωνικοποιημένος ένας σκύλος, τόσο πιο εύπλαστος και δεκτικός θα είναι στη ζωή του – θα δέχεται κάθε καινούργιο ερέθισμα με πολύ περισσότερη ευκολία.

 

5 Κανόνες για να συνηθίσει τους άλλους σκύλους

Όσο περισσότερος καιρός έχει περάσει από την υιοθεσία του ζώου, τόσο περισσότερο ασφαλές νιώθει στο καινούργιο του περιβάλλον. Μέχρι, όμως, να αποκτήσει σιγουριά στο χώρο μας, εμείς τον βοηθάμε ως εξής:

1. ∆εν επισπεύδουμε την επαφή του με άλλα σκυλιά, ειδικά όταν έχει μόλις έρθει στο σπίτι μας. Χρειάζεται χρόνο για να γνωρίσει πρώτα εμάς και να μας συνηθίσει. Ο ενήλικος σκύλος δεν είναι τόσο εύπλαστος όσο ένα κουτάβι. Αργεί να αφομοιώσει καινούργια δεδομένα.

2. Αποφεύγουμε τις συναντήσεις με μεγάλες ομάδες σκύλων. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να φοβηθεί, να στρεσαριστεί και να συμπεριφερθεί ανάρμοστα προς αυτούς.

3. Πρώτη μας «αποστολή» είναι να αποκτήσει αυτοπεποίθηση στη βόλτα. Γι’ αυτό προηγείται το να μάθει να είναι ήρεμος υπό όλες τις συνθήκες, παρά να αρχίσει τις οικειότητες με τα άλλα σκυλιά. ∆εν είναι απαραίτητο, ούτε καλή ιδέα, ο σκύλος μας να «χαιρετά» όποιο σκύλο συναντάμε. Το να φέρουμε δύο σκυλιά σε επαφή όσο είναι δεμένα σε τεντωμένα λουριά προκαλεί ένταση, η οποία δυσκολεύει την κατάσταση. Για να επιτύχουμε ηρεμία στη βόλτα, φροντίζουμε να έχουμε πάντα μαζί μας αγαπημένες λιχουδιές (όχι κροκέτες, που τις τρώει κάθε μέρα) και του αποσπάμε την προσοχή από το ερέθισμα που τον ενοχλεί: κρατάμε μια λιχουδιά στη χούφτα μας, κοντά στο σώμα μας, φωνάζοντας το όνομά του και ζητώντας του να καθίσει μέχρι να περάσει το ερέθισμα (άλλος σκύλος, γάτα, λεωφορείο κ.ο.κ.). Εάν γαβγίσει προς το ερέθισμα, του αποσπάμε την προσοχή και τον κατευθύνουμε με χαλαρότητα προς την αντίθετη κατεύθυνση, μέχρι να ηρεμήσει. Σιγά-σιγά θα μάθει να αγνοεί ό,τι τον ενοχλεί.

διαφήμιση

4. Μόνο αφού έχει μάθει να αγνοεί τα άλλα σκυλιά είναι έτοιμος, εάν το επιθυμούμε, να έρθει σε πιο στενή επαφή με αυτά. Θα έχει περάσει όμως αρκετός χρόνος (πιθανώς μερικοί μήνες) έως τότε. Ξεκινάμε τις προσπάθειες φροντίζοντας να συναντά μόνο ένα σκύλο κάθε φορά, που θα είναι φιλικός και ήρεμος. Μπορούμε να ζητήσουμε από κάποιον φίλο να φέρει τον καλόβολο σκύλο του. ∆εν αφήνουμε τα δύο ζώα να έρθουν αμέσως σε επαφή. Αφήνουμε χώρο μεταξύ τους, όσο περπατάμε, μέχρι να συνηθίσουν ο ένας τον άλλο. Μόνο εάν είναι και τα δύο σκυλιά ήρεμα κατά τη διάρκεια της βόλτας μπορούμε να τα αφήσουμε να μυριστούν και να γνωριστούν. Τα λουριά τα αφήνουμε χαλαρά (ποτέ τεντωμένα) και φροντίζουμε κάθε επαφή να είναι σύντομη και ευχάριστη. Εάν παρατηρήσουμε ότι κάποιο σκυλί αρχίζει να «τσιτώνει», τότε, με χαλαρή φωνή, τα απομακρύνουμε αποσπώντας τους την προσοχή. Αν πάλι είναι χαλαρά και κουνάνε ουρές, τότε ίσως μπορούμε να δοκιμάσουμε να τα αφήσουμε για λίγο λυτά (με τα λουριά να σέρνονται από πίσω τους, ώστε να μπορέσουμε να τα μαζέψουμε πάλι στην περίπτωση που θα χρειαστεί) σε έναν κλειστό, ελεγχόμενο χώρο για να παίξουν. Επιβραβεύουμε πάντα την καλή και ήρεμη συμπεριφορά.

5. Ως γενικός κανόνας, οποιαδήποτε προσπάθεια κοινωνικοποίησης θα ωφελήσει το σκύλο μας ουσιαστικά μόνο όσο εκείνος δείχνει να το ευχαριστιέται. Αν η εμπειρία είναι δυσάρεστη ή αν η συμπεριφορά του δεν δείχνει να βελτιώνεται, τότε πιθανότατα βιαστήκαμε. Θα πρέπει να συνεχίσουμε να τον προστατεύουμε από ενοχλητικές, για εκείνον, συναναστροφές, χρησιμοποιώντας την απόσπαση της προσοχής (βλ. σημείο 3). Μην απογοητεύεστε και μην το θεωρείτε πισωγύρισμα. Είναι εξίσου σημαντικό, διότι έτσι χτίζεται η εμπιστοσύνη του σε εμάς.

 

Διαβάστε επίσης

Από τότε που τον δάγκωσαν γαβγίζει & αγριεύει στους άλλους σκύλους

Άργησε να βγει από το σπίτι & είναι επιθετικός προς τους αγνώστους

Μικρά και καλότροπα. Είναι δυνατόν;

Καβγατζής χωρίς αιτία. Πώς θα αποτρέψουμε την αδικαιολόγητη επιθετικότητα;

Υιοθετώντας ενήλικο σκύλο

4 σημαντικοί λόγοι για να υιοθετήσω ενήλικο σκύλο

Ποιο ημίαιμο μας ταιριάζει;

Κάθε ημίαιμο είναι μοναδικό, ένα όπως κανένα… (άλλο)!

 

 



18 Σχολια

  1. Γεια σας!! Εγώ βγάζω τρεις φορές την εβδομάδα βόλτα τον σκύλο του γείτονα. Στην αρχή τα πάει τέλεια αλλά μετά σε ένα συγκεκριμένο σημείο με τραβάει και κάθεται. Δεν θέλει να συνεχίσει παρακάτω. Μόνο με καμία κροκέτα κάνει μερικά βήματα παραπέρα. Κάποιες φορές κλαίει και για να σταματήσει της λέω γλυκολογα. Ελπίζω να με βοηθήσει το site. Μήπως σχετίζεται με τραυματική εμπειρία;;;

    • Η αίσθησή μου είναι ότι νιώθει ανασφάλεια να προχωρήσει πιο πέρα. Έχει μια περιοχή που γνωρίζει καλά και αισθάνεται σιγουριά.
      Πόσο καιρό σε ξέρει το ζώο; Πόσες φορές το έχεις βγάλει βόλτα;
      Πόσο μακριά φτάνετε χωρίς πρόβλημα;
      Υπάρχει πρόοδος στην απόσταση (με τις κροκέτες) έστω και μικρή;
      Πόσο χρόνων είναι; Τι ξέρεις για το παρελθόν του;
      Υπάρχει δυνατότητα να παίζετε λίγο, πριν ξεκινήσετε τη βόλτα; Τη χαίρεται τη βόλτα ή θέλει από την αρχή να επιστρέψει σπίτι του;
      Στον γείτονα πού μένει; Μέσα στο σπίτι ή έξω; Αυτός το βγάζει βόλτα ή δεν έχει βγει ποτέ;
      Αν μας απαντήσεις στα παραπάνω ίσως να μπορούμε να βοηθήσουμε περισσότερο.
      Γενικά, πάντως, η τακτική επανάληψη της βόλτας, το δέσιμο μαζί σου και μια αδιάφορη ήρεμη στάση από μέρους σου σε σχέση με τη συμπεριφορά που περιγράφεις θα βοηθήσει σταδιακά να λυθεί το πρόβλημα. Απλά κάποια ζώα έχουν πιο γρήγορη μεταβολή συμπεριφοράς και κάποια (λίγα) πραγματικά πολύ αργή.
      Σου πρότεινα το άρθρο μας για τη μεγάλη αξία της αδιαφορίας που είναι εξαιρετικό αλλά η Marilyn Peters θεωρεί ότι δεν ταιριάζει στην περίπτωσή σας (δες το επόμενο σχόλιο): https://trihes.gr/%ce%b7-%ce%bc%ce%b5%ce%b3%ce%ac%ce%bb%ce%b7-%ce%b1%ce%be%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%b1%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%86%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1%cf%82-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%bf-%cf%83%ce%ba/

      Περιμένουμε περισσότερες πληροφορίες.

      • Γνωριζόμαστε με το ζώο πέντε με έξι χρόνια. Είναι έξι ετών. Βόλτα ξεκίνησα πριν από περίπου δύο μήνες. Αποσταση δεν έχω μετρήσει. Θα την μετρήσω.Με τις κροκέτες προχωρά το πολύ πέντε μέτρα παραπάνω. Επίσης κάθε φορά που καταλαβαίνει ότι έρχομαι στο σπίτι να την πάρω χαίρεται πολύ! Την βόλτα την λατρεύει! Δεν βγαίνει συχνά εκτός από όταν την βγάζω εγώ ( αυτό συμβαίνει γιατί το σπίτι της έχει αυλή και εκείνη ζει και μέσα και έξω). Πριν ξεκινήσει η βόλτα, παίζω μαζί της διελκυστίνδα στην αυλή. Ξέρω επίσης ότι γεννήθηκε στην αποθήκη της οικοδομής μου μαζί με δύο αρσενικά ( αυτή είναι θηλυκό). Όλη η οικογένεια της υιοθετήθηκε. Ευχαριστώ!

        • ΟΚ! Θα προωθήσω τις λεπτομέρειες στην Marilyn Peters.
          Είναι σαφέστατα ένα ζώο που δεν γνωρίζει τον έξω κόσμο. Ουσιαστικά, ένα ασυλοποιημένο ζώο. Μπράβο σου που συνεχίζεις απτόητη. Κάποια στιγμή θα γίνει το κλικ και τότε θα νιώσεις μεγάλη ικανοποίηση, απλά ο χρόνος που συμβαίνει η αλλαγή διαφέρει πολύ για κάθε ζώο. Κλέα

          • Μόλις λάβαμε πρόσθετες συμβουλές από την Μέριλιν!
            Ο λόγος που συμπεριφέρεται έτσι η σκυλίτσα είναι ένδειξη ανασφάλειας ή φόβου για τον έξω κόσμο και τα άγνωστα μέρη. Δεν έχει κοινωνικοποιηθεί επαρκώς και για αυτό δεν είναι δεκτική σε νέα ερεθίσματα. Προσπάθησε να συνεχίσεις με λιχουδιές κατά τη διάρκεια της βόλτας. Αλλά φρόντισε στο εξής οι λιχουδιές σου να είναι ΑΚΑΤΑΜΑΧΗΤΕΣ. Μεζέδες που δεν θα έβρισκε άλλη στιγμή, παρά ΜΟΝΟ κατά τη διάρκεια της βόλτας. Μια επίσκεψη στο σουβλατζίδικο της περιοχής πριν τη βόλτα ίσως σου φανεί χρήσιμη… Κάθε φορά πρέπει να προσπαθείς να περπατήσετε πέντε μέτρα παραπάνω. Μοιάζει ότι ακόμα αυτά τα πέντε μέτρα είναι για αυτήν το μέγιστο που μπορεί να αντέξει αυτή τη στιγμή, αλλά αυτό δεν πρέπει να σε απογοητεύει. Για τώρα είναι μια χαρά! Κάθε φορά, προσπάθησε για αυτό το λίγο παραπάνω. Φρόντισε να είσαι πάντα χαρούμενη, με αυτοπεποίθηση και να μην δείχνεις συμπόνια και λύπηση για τη σκυλίτσα. Η Μέριλιν λέει να μην συμβουλευτείς το άρθρο μας για την αδιαφορία που σου πρότεινα πιο πάνω. Δεν έχει σχέση με την περίπτωσή σας. Πρέπει να ασχολείσαι μαζί της (και όχι να αδιαφορείς). Απλά, φρόντισε να το κάνεις με ήρεμο τρόπο, να εκπέμπεις σιγουριά και αυτοπεποίθηση και μια θετική αντιμετώπιση. Κάθε λίγα μέτρα ρίξε μερικές σπέσιαλ λιχουδιές στο πεζοδρόμιο μπροστά από το ζώο.
            Καλή Επιτυχία!

          • Σε ευχαριστώ πολύ!! Θα δοκιμάσω την συμβουλή για την ακαταμάχητη
            λιχουδιά!!!!

  2. Ελένη says:

    Γεια σας έχω ένα ημίαιμο πιντσερ μεσαίου μεγέθους που υιοθετήσα πέρσι είναι δυο χρόνων και έχει τεράστιο πρόβλημα κοινωνικοποίησης γιατί οι ιδιοκτήτες το κακοποιουσαν και κάποια στιγμή το χτύπησε αμάξι έσπασε το πόδι του το πήγα στους ιδιοκτήτες τέρατα και το πέταξαν από το μπαλκόνι και είπα ως εδώ και το πήρα και το υιοθετησα αλλά έχει πολύ μεγάλο πρόβλημα στην βόλτα τραβάει το λουρί να πάμε στο σπίτι κρύβεται από πίσω μου ή σταματάει και κλαίει μέχρι να τον πάρω αγκαλιά με τα άλλα σκυλιά δεν έχει πρόβλημα όμως φοβάται τόσο που να δεν μπορεί να ζήσει όπως του αξίζει το παρελθόν του τον κρατάει πίσω.

    • Ελένη μπράβο που δίνεις στον ταλαιπωρημένο αυτό σκύλο την αγάπη που του αξίζει. Με υπομονή θα δεις μεγάλη βελτίωση. Ισως αξίζει να επικοινωνήσεις με έναν ειδικό συμπεριφοράς για να σας βοηθήσει, όπως τη Marilyn που έγραψε το σχετικό άρθρο.

  3. Κωσταντίνα says:

    Καλησπέρα έχω ένα Βέλγικο Ποιμενικό 3 μηνών και δεν το είχα βγάλει καθόλου έξω παρά μόνο στο μπαλκόν (δεν ήταν εμβολιασμένο). Τώρα που το πάω βόλτες αυτό δεν θέλει και τραβάει το λουρί να γυρίσει πίσω. Επιπλέον τα βγάζω βόλτα για να μάθει να κάνει τα κακά του έξω και αυτό τα κάνει μόνο στον κήπο. Γαβγίζει και σε όποιον άνθρωπο έρχεται σπίτι μου. Είναι φοβικό ή είναι μικρό ακόμα; Σκέφτηκα να το περιορίσω σε ένα μικρό χώρο στον κήπο με πάνα και να βγαίνει από εκεί μόνο για βόλτα. Είναι σωστό αυτό ή θα νιώσει φυλακισμένο; Ευχαριστώ

    • Ρωτάς πολλά πράματα! Καθώς είναι Βέλγικο Ποιμενικό ίσως είναι καλή ιδέα να έρθει ένας ειδικός συμπεριφοράς ή εκπαιδευτής μια-δυο φορές να σας βάλει σε… τάξη. Να σου δείξει πώς θα βοηθήσεις το σκύλο σου να ξεπεράσει γρήγορα τους φόβους του πριν γίνουν φοβίες. Ακόμα είναι μικρό το ζώο, ευτυχώς, οπότε θα είναι ευκολότερο να αλλάξει συμπεριφορά.

      Δεν έχεις πάντως χρόνο για χάσιμο. Πρέπει να ξεκινήσετε άμεσα την κοινωνικοποίηση με ζώα και ανθρώπους, και μάλιστα από το μηδέν. Δες τα σχετικά μας άρθρα.

      Φέρε φιλικά σκυλιά φίλων για να γνωριστούν, στον δικό σας κήπο. Φέρε και ανθρώπους όλων των ηλικιών και διαφορετικών τύπων (άντρες, γυναίκες, παιδιά, μεγαλόσωμους, με περίεργα ρούχα, καπέλα, κ.λπ. Να αφήσουν το σκύλο να τους περιεργαστεί, να τους μυρίσει, να τους συνηθίσει, να κατέβουν στο δικό του επίπεδο, να του δώσουν ένα παιχνίδι ή μια λιχουδιά, μέχρι να νιώθει άνετα μαζί τους. Και ξεκίνα και τις βόλτες, με υπομονή και “αδιαφορία” για τους φόβους του. Σιγά-σιγά θα καταφέρετε να καλύπτετε μεγαλύτερες αποστάσεις.

      Γιατί σε πειράζει που λερώνει στον κήπο; Έτσι κι αλλιώς θα πρέπει να τα μαζεύεις. Πολύς κόσμος προτιμά ο σκύλος να λερώνει στον κήπο, και έχει τη βόλτα μόνο για εκτόνωση και διασκέδαση.

      Ο περιορισμός θα το βοηθήσει να κρατιέται αλλά δεν χρειάζεται να του βάλεις και πάνα. Γιατί όμως θες να το περιορίζεις στον κήπο; Μένει εκτός σπιτιού;

      Και το βασικό σας πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι ότι φοβάται να βγει έξω. Αυτό πρέπει να ξεπεράσει πρώτα. Όσο φοβάται δεν θα λερώσει ποτέ έξω.

      Πολλά άρθρα θέλω να σου προτείνω αλλά από πού να ξεκινήσουμε; Νομίζω από την κοινωνικοποίηση. Δεν και το άρθρο της Μέριλιν για τα στάδια ανάπτυξης των κουταβιών.

      https://trihes.gr/%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%80%CF%84%CF%85%CE%BE%CE%B7%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%B1%CE%B2%CE%B9%CF%8E%CE%BD/

      Τα στάδια αναπτυξης των κουταβιών
      Posted by trihes × 19/01/2015 at 17:00 × Edit
      Από τη σύμβουλο συμπεριφοράς Marilyn Peters

      Πότε μπορούν να αποχωριστούν τη μαμά τους; Πότε αρχίζει η μάθηση; Πώς ξεκινάμε την κοινωνικοποίηση;

      puppy growth feat www

      Γνωρίζοντας τα ακριβή στάδια ανάπτυξης του κουταβιού, μπορούμε να το μεγαλώσουμε σωστά και να του διαμορφώσουμε έναν ισορροπημένο χαρακτήρα.

      neogniki

      1o Στάδιο ανάπτυξης: Νεογνική περίοδος
      Ηλικία: 0 – 2 εβδομάδων
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Τα κουτάβια είναι εντελώς ανήμπορα και πλήρως εξαρτημένα από τη μαμά τους.
      Έχουν κλειστά μάτια, δεν ακούν και δεν ελέγχουν τη θερμοκρασία του σώματός τους.
      Αφοδεύουν μόνο αφού διεγερθούν από τη μαμά τους.
      Τι κάνουμε; Καμία συναισθηματική ανάπτυξη, κοινωνική σύνδεση ή μάθηση δεν γίνεται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

      metabatiki
      2o Στάδιο ανάπτυξης: Μεταβατική περίοδος
      Ηλικία: 2 – 3 εβδομάδων
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Αρχίζουν να λειτουργούν οι αισθήσεις.
      Ανοίγουν τα μάτια και οι ακουστικοί πόροι.
      Αρχίζουν να αντιδρούν στις γεύσεις και τις μυρωδιές.
      Τι κάνουμε; Ήρθε η ώρα να ξεκινήσετε τη γνωριμία με τον κόσμο, εισάγοντας καινούργια ερεθίσματα στη φωλιά.

      shutterstock_97153478 koinwn www
      3o Στάδιο ανάπτυξης: Περίοδος κοινωνικοποίησης
      3.1 Περίοδος ευαισθητοποίησης
      Ηλικία: 21 – 23 ημερών
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Αρχίζουν να ελέγχουν την όραση και την ακοή τους, να σας αναγνωρίζουν και να δένονται μαζί σας.
      Αρχίζει και η μάθηση! Γίνονται σημαντικές αλλαγές στα εγκεφαλικά κύματα και τα κουτάβια είναι πλέον σε θέση να μάθουν από τις εμπειρίες τους και να συγκρατήσουν ό,τι έχουν μάθει.
      Έχουν απόλυτη επίγνωση του περιβάλλοντός τους, αντιδρούν σε αυτό και τρομάζουν εύκολα στους δυνατούς ήχους και στις ξαφνικές κινήσεις.
      Τι κάνουμε; Αποφύγετε, λοιπόν, τους δυνατούς θορύβους και τις ξαφνικές αλλαγές αυτή την εβδομάδα, διότι οι αρνητικές εμπειρίες μπορεί να αποτυπωθούν μόνιμα στα μικρά σας. Όχι ηλεκτρικές σκούπες, σεσουάρ κ.λπ.

      skylisia koin
      3.2 Περίοδος σκυλίσιας κοινωνικοποίησης
      Ηλικία: 3 – 7 εβδομάδων
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Μαθαίνουν σκυλίσιες συμπεριφορές, όπως γάβγισμα, κυνηγητό, δάγκωμα, και στάσεις του σώματος.
      Κλιμακώνεται το, μεταξύ τους, άγαρμπο και άγριο παιχνίδι.
      Τα κουτάβια αναπτύσσουν ικανότητες επίλυσης προβλημάτων, μαθαίνουν να συντονίζουν το σώμα τους και να αναστέλλουν το δάγκωμά τους. Χρειάζονται πολύ παιχνίδι με τα αδέρφια τους για να γίνουν κοινωνικά και καλότροπα.
      Μαθαίνουν επίσης να δέχονται την πειθαρχία από τη μαμά τους, το σεβασμό και τη χρήση της υποταγής για να αποφύγουν συγκρούσεις.
      Τι κάνουμε; Αν φύγουν τώρα από τη μαμά τους, θα επηρεαστεί η μετέπειτα ικανότητά τους στη συναναστροφή με άλλα σκυλιά. Επίσης, θα δυσκολευτούν να μάθουν τον έλεγχο του δαγκώματός τους και να δέχονται την πειθαρχία από τους ανθρώπινους γονείς τους.

      Τώρα είναι η σωστή στιγμή για να μάθουν: 1) πού θα λερώνουν 2) να μένουν μόνα τους (περιορισμός για σύντομα διαστήματα μέσα στην ημέρα) και 3) τους πρώτους κανόνες συμβίωσης και εντολές (με πολλή επιβράβευση). Επιπλέον, τώρα είναι η ώρα να τα εκθέσετε σε πολλές διαφορετικές εμπειρίες και ερεθίσματα, καινούργιους ανθρώπους (παιδιά, ηλικιωμένους, τον ταχυδρόμο, τον ποδηλάτη), το αυτοκίνητο κ.λπ.

      anthr koin

      3.3 Περίοδος ανθρώπινης κοινωνικοποίησης
      Ηλικία: 7 – 12 εβδομάδων
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Η κοινωνική συνείδησή του απλώνεται έξω από την αγέλη του.
      Νοητικές ικανότητες είναι πλήρως ανεπτυγμένες, αλλά του λείπει η εμπειρία.
      Είναι η περίοδος που μαθαίνει γρηγορότερα και η πιο κατάλληλη για να μάθει «σκυλίσιους τρόπους».
      Διαμορφώνεται τώρα και η ικανότητα ελέγχου της κύστης και του εντέρου, οπότε μπορεί πλέον το κουτάβι σας να κρατιέται ολόκληρο βράδυ χωρίς ατύχημα.
      Τι κάνουμε; Εδώ είναι που μπορούμε να έχουμε τη μεγαλύτερη επιρροή στο κουτάβι μας. Αυτή είναι η κατάλληλη εποχή για να βρεθεί ένα κουτάβι σε καινούργια οικογένεια. Έρευνες έχουν δείξει ότι συμπεριφορές πλάθονται και τροποποιούνται πιο εύκολα όταν η μάθηση γίνεται τόσο γρήγορα. Η εκπαίδευση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου θα αυξήσει ουσιαστικά τη γενική ικανότητα του κουταβιού για μάθηση, καθώς συμβάλλει στην αύξηση των εγκεφαλικών κυττάρων στις κατάλληλες περιοχές του εγκεφάλου. Το ότι το κουτάβι σας ζει με άλλο σκύλο ή με 2 εφήβους ΔΕΝ σημαίνει ότι έχει κοινωνικοποιηθεί. Χρειάζεται κάθε εβδομάδα να συναντά διάφορους ανθρώπους και σκυλιά για να γίνει αυτό.

      Προσοχή: Αν κοινωνικοποιηθεί ένα κουτάβι αφού κλείσει 12 – 14 εβδομάδες, η γενική του συμπεριφορά μπορεί να επισκιαστεί από επιθετικότητα ή δειλία. Η νούμερο 1 αιτία για περαιτέρω συμπεριφορικά προβλήματα είναι η έλλειψη έκθεσης σε ανθρώπους, ιδίως παιδιά, σκυλιά, σε αυτό το στάδιο της ανάπτυξης.

      puppy rottweiler
      3.4 Πρώτη περίοδος αποτύπωσης φόβων
      Ηλικία: 8 – 10 εβδομάδων
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά: Σε αυτό το στάδιο, όποια τραυματική εμπειρία υποστούν κινδυνεύει να γενικευτεί και να τα επηρεάσει σε όλη τη ζωή τους, κάνοντάς τα φοβικά.

      Τι κάνουμε; Δεν πρέπει σε αυτή την ηλικία να αποστέλλονται σε μακρινούς προορισμούς (όπως γίνεται για να φτάσουν σε κάποιο pet shop) και καλό είναι, αν πρέπει για οποιονδήποτε λόγο να υποστούν χειρουργείο (εφόσον δεν είναι επείγον), να προγραμματίζεται για μετά τη 12η εβδομάδα της ζωής τους. Οι επισκέψεις στον κτηνίατρο πρέπει να είναι διασκεδαστικές. Οι εκπαιδευτικές σας συνεδρίες πρέπει να είναι μικρές, θετικές και επίσης διασκεδαστικές.

      3.5 Περίοδος ταξινόμησης των ρόλων
      Ηλικία: 3 – 4 μηνών
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Το κουτάβι τώρα προσπαθεί να καταλάβει ποιος είναι αρχηγός.
      Μέχρι 4 μηνών ο εγκέφαλος του κουταβιού φτάνει στο 80% της ανάπτυξής του και το ζώο έχει πλήρως αναπτυχθεί συναισθηματικά.
      Τι κάνουμε;

      Αν τα κουτάβια της γέννας είναι ακόμα μαζί, τότε θα υπάρξει έντονος ανταγωνισμός μεταξύ τους. Εφόσον, όμως, τους παρέχετε δομή, έλεγχο και ηγεσία, θα κυλήσει ομαλά αυτή η περίοδος.
      Μη σταματάτε την εκπαίδευση, ο χρόνος τρέχει και είναι λίγος.
      Μάθετέ του την εντολή «έλα» και εξασκήστε την κάθε μέρα.
      puppy rottweiler

      4o Στάδιο ανάπτυξης: Νεανική περίοδος
      4.1 Περίοδος ανεξαρτησίας
      Ηλικία: 4 – 10 μηνών
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Μπορεί, σε αυτή την περίοδο το κάποτε υπάκουο κουτάβι σας να παραστρατίσει λίγο.
      Μπορεί ακόμη και να ξεχάσει ό,τι έμαθε για την τουαλέτα του και να προκύψουν ατυχήματα.
      Ταυτόχρονα, νιώθει λίγο άβολα καθώς βγαίνουν τα ενήλικα δόντια του.
      Τι κάνουμε; Παραμείνετε ήρεμοι, ψύχραιμοι και υπομονετικοί όσο διανύει τη σκυλίσια εφηβεία. Θα περάσει.

      4.2 Δεύτερη περίοδος αποτύπωσης φόβων
      Ηλικία: 6 – 14 μηνών
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά:

      Η περίοδος αυτή συσχετίζεται με ορμονικές αλλαγές και γρήγορη σωματική ανάπτυξη.
      Ενδέχεται να εμφανιστούν φοβίες προς καινούργιες καταστάσεις, αντικείμενα, ανθρώπους και άλλα σκυλιά.
      Επιπλέον, ίσως γίνει πιο επιθετικό, πιο προστατευτικό και εδαφικό, με τάσεις για αμφισβήτηση των κηδεμόνων του.
      Τι κάνουμε; Θα περάσει και αυτή η φάση, αρκεί να επιβραβεύετε μόνο την καλή συμπεριφορά του – και όχι τους φόβους του με αγκαλιές καθησυχασμού. Προπάντων, μην τιμωρείτε το φόβο του. Τώρα καλείστε να είστε θαρραλέοι, δίκαιοι, δυνατοί και υπομονετικοί αρχηγοί του, αξίες και ιδιότητες που με αυτόν τον τρόπο τού μεταδίδετε.

      enilikiwsi
      5o Στάδιο ανάπτυξης: Ενηλικίωση
      Ηλικία: 14 – 24 μηνών
      Σωματικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά: Πολλά σκυλιά θα δείξουν αυξημένη επιθετικότητα σε αυτό το στάδιο. Μπορεί να γίνουν πιο προστατευτικά και εδαφικά και μπορεί να ξαναπροσπαθήσουν να προκαλέσουν τον κηδεμόνα τους.

      Προσοχή: Αν δεν έχει γίνει καλή κοινωνικοποίηση στα προηγούμενα στάδια ανάπτυξης, τώρα θα φανούν τα αποτελέσματα. Διαβάστε εδώ τι μπορείτε να κάνετε.

      3 πολύτιμες συμβουλές ώστε το κουτάβι μας να γίνει «Σούπερ Σκύλος» όταν μεγαλώσει
      https://trihes.gr/3-%cf%80%ce%bf%ce%bb%cf%8d%cf%84%ce%b9%ce%bc%ce%b5%cf%82-%cf%83%cf%85%ce%bc%ce%b2%ce%bf%cf%85%ce%bb%ce%ad%cf%82-%cf%8e%cf%83%cf%84%ce%b5-%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%cf%85%cf%84%ce%ac%ce%b2%ce%b9-%ce%bc/

      Επίσης
      Η συµβίωση με το κουτάβι μας θέλει τρόπο. Ξεκινήστε νωρίς και ξεκινήστε σωστά.
      https://trihes.gr/%ce%b7-%cf%83%cf%85%c2%b5%ce%b2%ce%af%cf%89%cf%83%ce%b7-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%bf-%ce%ba%ce%bf%cf%85%cf%84%ce%ac%ce%b2%ce%b9-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%ce%b8%ce%ad%ce%bb%ce%b5%ce%b9-%cf%84%cf%81%cf%8c%cf%80/

      Κοινωνικό κουτάβι = ισορροπηµένος σκύλος
      https://trihes.gr/%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%89%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%ba%ce%bf%cf%85%cf%84%ce%ac%ce%b2%ce%b9-%ce%b9%cf%83%ce%bf%cf%81%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%b7%c2%b5%ce%ad%ce%bd%ce%bf%cf%82-%cf%83%ce%ba%cf%8d/

      Παίζοντας φτιάχνετε τον χαρακτήρα του
      https://trihes.gr/%cf%80%ce%b1%ce%af%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%86%cf%84%ce%b9%ce%ac%cf%87%ce%bd%ce%b5%cf%84%ce%b5-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%87%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%ba%cf%84%ce%ae%cf%81%ce%b1-%cf%84%ce%bf/

      Δες εδώ και για τον περιορισμό σε κλουβί:
      https://trihes.gr/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%b8%ce%b1-%ce%b1%ce%b3%ce%b1%cf%80%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9-%ce%bf-%cf%83%ce%ba%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf-crate/

      Δες εδώ τι πρέπει να κάνεις για την τουαλέτα:
      https://trihes.gr/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%AC%CE%B8%CF%89-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AC%CE%B2%CE%B9-%CE%BC%CE%BF%CF%85-%CE%BD%CE%B1-%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%B1%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9/

  4. Καλημέρα, έχω έναν σκύλο 11 μηνων πολύ καλοβολο και χαρουμενο με σκυλους και ανθρωπους. χθες έφερε η αδερφή μου στο σπίτι τον σκύλο της τον οποίο όσο ήξερα ήταν επίσης πολύ καλος μέσα στο σπίτι . το θεμα είναι ότι το σκυλί της αδερφης μου έχει την ταση να ανεβαινει πάνω μας και να γριλίζει στον Κερμιτ . ο Κερμτι πάλι δεν δίνει ιδιαίτερη σημασια αλλα μετα από 9-10 φορες που συνεβει αυτό αρπαχτηκαν και η αδερφη μου εφαγε κ μια δαγκωνια. Νιώθω ότι ο έντυ νιώθει πολύ άβολα. δεν με πλησιαζει εαν στην μεση της διαδρομης υπαρχει ο κερμιτ ο οποίο δεν τον έχει αγριέψει ποτέ πρωτος και επίσης μπορεί να κάθεται για πολύ ώρα όρθιος σε ένα σημείο σαν ναμην ξέρει τι να κανει . Από όσο γνωρίζω τις συνθήκες που μεγάλωσε η αδερφή μου τον σκύλο, ήταν σίγουρα με πολύ αγάπη, αλλά απειροελάχιστες επαφές με άλλους σκύλους. Πιστεύω πως ο καημενούλης είναι φοβικός προς τα σκυλιά και θέλω τουλάχιστον αυτές τις μέρες που τον έχω εδώ και είναι και ο Κέρμιτ εδω να τον βοηθήσω γιατί η αδερφή μου δεν καταλαβαίνει και θεωρεί πως απλα ο Κερμιτ ενοχλεί τον Εντυ κ γι αυτό μαλώνουν. Όπως καταλαβαίνεται η καθεμία έχει την δική της οπτική. Παρακαλώ μία βοήθεια

    • Είσαι στο πιο κατάλληλο άρθρο μας. Με ένα πρόσθετο εμπόδιο, πρέπει πρώτα να συμπαθηθεί, ή μάλλον έπρεπε να είχε συμπαθηθεί με το δικό σου σκύλο ΠΡΙΝ ΕΡΘΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΜΑΖΙ ΣΟΥ, και δεν ξεκινήσατε σωστά. Η πρώτη γνωριμία μετράει αν θέλετε δυο σκύλοι να γίνουν φίλοι!

      Πριν λοιπόν ξεκινήσετε εντατική κοινωνικοποίηση με άλλα ζώα βοήθησέ τους να συνηθίσουν ο ένας τον άλλον και να συνδυάσουν την παρουσία τους με ευχάριστα πράματα, όπως παιχνίδι, βόλτα, χάδια κλπ. Και μετά, ο δικός σου σκύλος θα τον βοηθήσει να αποκτήσει αυτοπεποίθηση όταν συναντιέται με άλλα ζώα και θα του δείξει ποιά είναι η επιθυμητή συμπεριφορά.

      Δες εδώ:
      https://trihes.gr/esis-tha-vazate-enan-agnosto-sto-spiti/

      Επίσης εδώ για την πρώτη συνάντηση: https://trihes.gr/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CF%89-%CF%83%CE%BA%CF%8D%CE%BB%CE%BF-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CE%BA%CF%8D%CE%BB%CE%BF-%CE%BC%CE%BF%CF%85/

      Για την κοινωνικοποίηση έχουμε μπόλικα αρθράκια αλλά αφορούν κυρίως κουτάβια.

      Δες και εδώ: https://trihes.gr/%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CF%8C%CF%84%CE%B5-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B4%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CF%89%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%B3%CE%B1%CE%B2%CE%B3%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CE%B1%CE%B3%CF%81/

      Στη βόλτα πάρε μαζί αρκετούς μεζέδες ή ένα παιχνίδι για να αποσπάς την προσοχή του νέου προλαβαίνοντας την αρνητική του συμπεριφορά με μεζέ όταν περνάνε άλλα ζώα. Ετσι θα συνδυάσει με κάτι καλό τους περαστικούς σκύλους.
      Προσπάθησε να τον φέρνεις σε επαφή αρχικά μόνο με ¨καλά” και ήρεμα ζώα για να αυξήσεις τις θετικές εμπειρίες.

      Και ποτέ σε σκυλοκαβγά μην ξαναμπείτε στη μέση να τους χωρίσετε γιατί πάλι θα σας δαγκώσουν κατά λάθος!!! Αν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος το ένα ζώο να σκοτωθεί θα πρέπει να προλάβετε τον καβγά (υπάρχουν πολλά σημάδια στη γλώσσα του σώματος που θα σας πουν να μην τα φέρετε σε επαφή) τραβώντας τα μακριά. Λένε να πιάσει κάθε ιδιοκτήτης τα πίσω πόδια του σκύλου του και να τον απομακρύνει κάνοντας ζιγκ ζαγκ. Και μετά δένετε το δυνατό ζώο σε ένα σταθερό σημείο μέχρι να απομακρύνεται το πιο αδύναμο. Ή να τα ξαφνιάσετε πχ ρίχνοντας νερό με πίεση αλλά πρέπει να δράσετε πολύ γρήγορα αν κάποιο ζώο είναι πολύ επικίνδυνο. Οι συνηθισμένοι σκυκολκαβγάδες τελειώνουν συνήθως αίσια μόλις υπερισχύσει ο πιο δυνατός (ή γρήγορος) ή μόλις το προϊόν που προξένησε τον καβγά απομακρυνθεί είτε είναι φαγητό είτε παιχνίδι είτε εσείς… Οπότε τα πνεύματα καταλαγιάζουν όταν τα αφεντικά να φεύγουν “αδιάφορα” προς διαφορετικές κατευθύνσεις φωνάζοντας ήρεμα αλλά προστακτικά (χωρίς να αφήνουν περιθώριο ανυπακοής) το σκύλο τους.

      Από ότι κατάλαβα ο σκύλος της αδερφής σου είναι μικρόσωμος και άρα ο ήρεμος δικός σου δεν κινδυνεύει πραγματικά από τις αγριάδες του…

      Φυσικά το ζώακι πρέπει σε κάθε περίπτωση να κοινωνικοποιηθεί με άλλα ζώα για να νιώθει ασφαλές και να είναι ευτυχισμένο στη ζωή του.

  5. Στεφανια says:

    Καλησπερα σας! Εχω ενα σκυλο 1 ,5 ετων με μεγαλο προβλημα κοινωνικοποιησης. Το υιοθετησα 1-2 μηνων και λογω χειρουργειων που χρειαστηκε δε μπορουσε να βγει βολτα τους πρωτους μηνες. Με συνεπεια, οποιον σκυλο ή ανθρωπο συνανταει να τον φοβαται και να τον γαβγιζει υστερικα και να του επιτιθεται. Ακολουθω τις παραπανω συμβουλες σας και φαινεται πως ξεστρεσσαρουν λιγο το σκυλο μου. Στεναχωριεμαι πολυ ομως θα συνεχισω την προσπαθεια! Πιστευετε πως με τη βοηθεια εκπαιδευτη μπορει να ξεπεραστει παντελως ενα τοσο σοβαρο προβλημα κοινωνικοποιησης? Ευχαριστω

    • Συνήθως οι εκπαιδευτές ακολουθούν προγράμματα βασικής υπακοής τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε έναν βαθμό το ζώο στην περίπτωση που μέσα από αυτά θα αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Δοκίμασε να έχεις στη βόλτα μαζί σου πάντα λιχουδιές. Οταν πλησιάζει κάποιος άνθρωπος (πριν αντιδράσει το ζώο) να το βάζεις στη θέση κάτσε δείχνοντάς του τη λιχουδιά. Όταν πάει να τραβήξει το βλέμμα από τη λιχουδιά για να γαβγίσει στον περαστικό πρέπει να του ξανατραβήξεις την προσοχή είτε δίνοντάς του τη λιχουδιά και βγάζοντας επόμενη είτε απλά κουνώντας την για να ξεχαστεί και να επιστρέψει το βλέμμα του σε αυτή. Και λέγε του συνέχεια μπράβο για πράματα που κάνει σωστά. Έτσι θα ενισχύσεις το δεσμό σας και την αυτοπεποίθησή του.
      Διάβασε και εδώ:
      O δεκάλογος της επιβράβευσης
      Και μη χάνεις το κουράγιο σου. Ξαφνικά μαι μέρα όλα θα διορθωθούν. Υπομονή, επιμονή, ηρεμία και πολλές πολλές επαναλήψεις!!!

  6. Emiraldo says:

    Εχω μια ιμιαιμη λυκαινα με χαρακτηριστικα απο γερμανικο ποιμενικο.
    Ειναι 1 χρονω και 1 μηνων.Ειναι πολυ φιλικη προς καθε ανθρωπο και ετσι δεν γινετε τοσο καλος φυλακας.Φοβαται πολυ τα αλλα σκυλια ακομα και τα πολυ μικροσωμα και θελω καποια λυση..να γινει λιγο αγριο και οχι τοσο κακομαθημενο που το μονο που το νοιαζει ειναι τα χαιδεματα μιας και μια τετοια ρατσα εχουνε αλλη φημη.

  7. Ελένη says:

    Εχω ενα σκυλακι πεντε μηνων περιπου,ειναι μεσσαιου μεγεθους αλλωτε παιχνιδιαρικο κι αλλοτε εντελως βαριεστημενο. Χαιρεται με τον κοσμο οταν ειναι μεσα στο σπιτι. Εχουμε το προβλημα με τη βολτα ομως. Δυσκολευτηκε να συνηθησει το περιλαιμιο αλλα τα καταφερε,το θεμα ειναι πως δεν δεχεται να βγει βολτα του βαζω το λουρι και δεν περπαταει το πολυ να κανει δυο τρια βηματα ή να τρεξει να κρυφτει ή για να γυρισει στο σπιτι! Τι να κανω; πιστευω εχει αργησει πολυ να βγαινει….

Γράψτε απάντηση στο trihes Ακυρωση