Τι είναι η πυομήτρα;

Το αποκαλούμενο και σύνδρομο κυστικής υπερπλασίας του ενδομητρίου – ενδομητρίτιδα είναι φλεγμονώδης κατάσταση κατά την οποία συσσωρεύεται παθολογικό υλικό (πύον) στον αυλό της μήτρας. Εμφανίζεται κυρίως στα σκυλιά και σπανιότερα στις γάτες, είναι επικίνδυνη και χρήζει άμεσης θεραπείας.

Τι την προκαλεί

Οι κυριότεροι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνισή της είναι:

• H κυστική υπερπλασία του ενδομητρίου. Οι διαδοχικοί άγονοι οίστροι προκαλούν προοδευτικά αυξανόμενη πάχυνση του ενδομητρίου (δηλαδή της εσωτερικής επιφάνειας του τοιχώματος της μήτρας) και οι μητριαίοι αδένες μετατρέπονται σε κυστικούς, με συνέπεια να αυξάνεται η εκκριτική ικανότητά τους.
• H μόλυνση της μήτρας από μικροοργανισμούς. Κατά τη διάρκεια του οίστρου ο τράχηλος χαλαρώνει και επιτρέπει την είσοδο στη μήτρα βακτηριδίων που υπάρχουν στη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου και της περινεϊκής χώρας. Η κυστική υπερπλασία του ενδομητρίου μειώνει την αμυντική ικανότητα της μήτρας και, ως συνέπεια, τα βακτηρίδια επιζούν και πολλαπλασιάζονται (στο ευνοϊκό περιβάλλον που δημιουργείται από τις εκκρίσεις των κυστικών αδένων).
• Οι υψηλές συγκεντρώσεις της προγεστερόνης. Η προγεστερόνη ευθύνεται για τη μείωση της αμυντικής ικανότητας και της ταχύτητας αντίδρασης του οργανισμού στις μολύνσεις. Παραμένει σε υψηλά επίπεδα για περίπου δύο μήνες μετά τον οίστρο, είτε το ζώο εγκυμονεί είτε όχι.

Ποια ζώα κινδυνεύουν;

Εμφανίζεται σε ζώα αστείρωτα, μέσης ηλικίας (8-10 χρόνων) κατά το δίοιστρο, δηλαδή το δίμηνο μετά τον οίστρο. Ζώα τα οποία δεν έχουν γεννήσει ποτέ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη πυομήτρας. Αντίθετα από ό,τι πιστεύουν πολλοί, ζώα που εμφανίζουν ανώμαλους οιστρικούς κύκλους ή ψευδοκύηση δεν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για ανάπτυξη πυομήτρας.

Υπάρχουν φάρμακα ή αγωγές που μπορούν να την προκαλέσουν;

Στην πρόκληση πυομήτρας προδιαθέτει η χορήγηση:

• Συνθετικών προγεσταγόνων (που χρησιμοποιούνται για την αναστολή ή την πρόληψη εμφάνισης οίστρου). ∆ρουν συμβάλλοντας στην κυστική υπερπλασία του ενδομητρίου και μειώνοντας την αμυντική ικανότητα του οργανισμού.
• Οιστρογόνων (σε περιπτώσεις ανεπιθύμητου ζευγαρώματος για αποτροπή εγκυμοσύνης), επειδή αυξάνουν την ευαισθητοποίηση της μήτρας στη δράση της προγεστερόνης και παρατείνουν τη χαλάρωση του τραχήλου, με συνέπεια να αυξάνεται η πιθανότητα εισόδου μικροβίων στη μήτρα.

Επομένως, γι’ αυτές τις περιπτώσεις οι δύο παραπάνω αγωγές θα πρέπει να αποφεύγονται.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Στην αρχή είναι ασαφή, το ζώο παρουσιάζει ελαφρύ πυρετό, κατάπτωση και ανορεξία. Μπορεί να παρατηρηθεί έξοδος πυώδους εκκρίματος από τα εξωτερικά γεννητικά όργανα, ενώ άλλες φορές ο τράχηλος παραμένει κλειστός και δεν επιτρέπει την έξοδο του εκκρίματος. Όσο το νόσημα εξελίσσεται, τα συμπτώματα επιδεινώνονται και εμφανίζεται έντονη κατάπτωση, ανορεξία, αφυδάτωση, εμετοί, αδυναμία των οπίσθιων άκρων και πολυουρία – πολυδιψία. Σε περιπτώσεις που η μήτρα αποκτά μεγάλες διαστάσεις, μπορεί να παρατηρηθεί διόγκωση της κοιλιάς.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Κλινικά, η εμφάνιση συμπτωμάτων 4 – 6 εβδομάδες μετά τον οίστρο, που συνοδεύεται από την παρουσία δύσοσμου πυώδους κολπικού εκκρίματος, αποτελεί σοβαρή ένδειξη πυομήτρας. Αυτό μπορεί να μη γίνει άμεσα αντιληπτό ή απλώς να παρατηρηθεί μια αυξανόμενης συχνότητας λείξη (γλείψιμο) της γεννητικής περιοχής. Κατά την ψηλάφηση της κοιλιάς διαπιστώνεται η διογκωμένη μήτρα.

Ο κτηνίατρος μπορεί να τη διαγνώσει με απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχοτομογραφία ή ακτινογραφία). Ακτινολογικά είναι δυνατό να εντοπιστεί η διογκωμένη μήτρα αλλά η ακτινογραφία δεν μπορεί να τη διαχωρίσει από την εγκυμοσύνη κάτω των 45 ημερών. Η υπερηχοτομογραφία μπορεί να εντοπίσει τη διογκωμένη μήτρα και να επιβεβαιώσει την παρουσία υγρού μέσα σε αυτή, ενώ είναι η εξέταση με την οποία μπορεί να γίνει διαφορική διάγνωση της πυομήτρας από: 1) την εγκυμοσύνη-αποβολή, γιατί στην τελευταία περίπτωση ανευρίσκονται εμβρυικά στοιχεία στον αυλό της μήτρας, 2) τον ασκίτη (παρουσία υγρού στην περιτοναϊκή κοιλότητα) και 3) νεοπλασίες της κοιλιακής κοιλότητας.

Οι αιματολογικές εξετάσεις δεν είναι ικανές να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση, αλλά συμβάλλουν στην εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου. (Στην αιματολογική εξέταση παρατηρείται αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων και αναιμία. Άλλα ευρήματα που αφορούν τα ηπατικά ένζυμα είναι η μικρή αύξηση στον ορό της ALP και AST, ενώ παράλληλα μειώνεται ελαφρά η ALT. Επίσης, μπορεί να παρατηρηθεί αύξηση της κρεατινίνης και του ουρεϊκού αζώτου.)

διαφήμιση

Ποια είναι η θεραπεία;

Θεραπεία εκλογής αποτελεί η στείρωση. Όλα τα ζώα που δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για αναπαραγωγή θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Είναι σημαντικό να αφαιρούνται και η μήτρα, και οι ωοθήκες. Παράλληλα χορηγούνται αντιβιοτικά και αντιμετωπίζονται συμπτωματικά οι εμετοί, η αφυδάτωση κ.λπ. Παρόλο που αποτελεί σοβαρή κατάσταση, η πλειονότητα των ζώων ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία και αναρρώνουν πλήρως. Αντίθετα, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.

Ποια είναι η καλύτερη πρόληψη;

Η στείρωση με ωοθηκυστερεκτομή. Αν δεν αφαιρεθούν οι ωοθήκες -όπως εφαρμόζεται σε κάποιες τεχνικές στείρωσης, π.χ. υστεροτομή-, ο ορμονικός κύκλος συνεχίζεται κανονικά, με συνέπεια να μη μειώνεται ο κίνδυνος. Τα μη στειρωμένα θηλυκά θα πρέπει να αναπαράγονται τακτικά (μία φορά κάθε 1 – 2 χρόνια) προκειμένου να μην κινδυνεύουν.

Σε ζώα υψηλής αναπαραγωγικής αξίας υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί η στείρωση;

Υπάρχει πρωτόκολλο για τη συντηρητική αγωγή της πυομήτρας, προκειμένου τα ζώα να ζευγαρώσουν κατά τον επόμενο οίστρο. Η θεραπεία αυτή δεν είναι πάντα επιτυχής, με αποτέλεσμα κάποια ζώα να καταλήγουν να αντιμετωπίζονται χειρουργικά σε δεύτερο χρόνο. Η συντηρητική αγωγή δεν εξασφαλίζει τη γονιμότητα, οπότε, και σε περιπτώσεις που είναι επιτυχημένη, δεν είναι πάντα δυνατή η εγκατάσταση εγκυμοσύνης.

Η αγωγή αυτή μερικές φορές ακολουθείται και σε ζώα που διαγνώστηκαν με πυομήτρα, αλλά βρίσκονται σε κακή γενική κατάσταση, προκειμένου να σταθεροποιηθούν ώστε να μπορούν να χειρουργηθούν.

Διαβάστε επίσης

Έγκυος… κατά φαντασίαν

Αν δεν ζευγαρώσει η σκύλα μου, κινδυνεύει;

Κάθε πότε μένει έγκυος η γάτα;

Πώς θα σταματήσει το «καβάλημα»;

Είναι καλό οι γάτες να στειρώνονται