Απόσπασμα από το βιβλίο: «A Human’s Guide To Dog Toilet Troubles: All canine pee & poo problems resolved»
* πάνα: κάθε απορροφητική επιφάνεια που χρησιμοποιείται μέσα στο σπίτι για να λερώνει το κουτάβι μας (σκυλίσια πάνα, υποσέντονο ανθρώπινης ακράτειας, παλιά εφημερίδα).
Η εκπαίδευση στην τουαλέτα με τη χρήση σκυλίσιας πάνας θεωρείται μια εύκολη και βολική λύση για νεαρά κουτάβια και μικρόσωμους ενήλικους σκύλους, παρότι είναι αρκετά ακριβή. Βέβαια το κόστος πέφτει όταν την αντικαθιστούμε με υποσέντονα ανθρώπινης ακράτειας (τα βρίσκουμε σε σουπερμάρκετ) και μηδενίζει αν χρησιμοποιούμε διαβασμένες εφημερίδες. Ακόμα και στην περίπτωση επανάχρησης, το αποτύπωμα άνθρακα και ο όγκος των μη ανακυκλώσιμων απορριμμάτων που παράγεται παραμένουν σημαντικά (η βρώμικη εφημερίδα δυστυχώς δεν ανακυκλώνεται).
Μια βραχυπρόθεσμη ελαφριά ανακούφιση…
Οι πάνες κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στην τουαλέτα χρησιμοποιούνται για να υποδείξουν στο κουτάβι μας μια αποδεκτή περιοχή λερώματος, χωροθετώντας το WC του κάπου μέσα στο σπίτι. Αποτελούν μια συμβιβαστική λύση μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, καθαρά για πρακτικούς λόγους. Η χρήση τους διευκολύνει την αποφυγή ατυχημάτων (και υπερβολικού σφουγγαρίσματος) μέσα στο σπίτι και δεν απαιτεί μεγάλη προσπάθεια από μέρους μας: όταν υπάρχει μια πάνα μέσα, δεν χρειάζεται να μπούμε στον κόπο να κουβαλήσουμε το κουτάβι έξω στο κρύο, στη βροχή, στο σκοτάδι, στη ζέστη, κ.λπ. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετά μειονεκτήματα που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πριν επιλέξουμε τη χρήση τους, καθώς οι πάνες μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερα προβλήματα, μακροπρόθεσμα.
Ένας μακροχρόνιος μπελάς
Προσωπικά, δεν τις συμπαθώ.
1| Ένας προφανής κίνδυνος από τη χρήση τους είναι η πολύ μεγάλη πιθανότητα το κουτάβι να αρχίσει να τις καταστρέφει και να τις τρώει κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, με αποτέλεσμα να κάνει εμετούς για να τις αποβάλει ή να προκληθεί σοβαρή απόφραξη του εντέρου που θα χρειαστεί κτηνιατρική επέμβαση.
Σα να μην έφτανε αυτό, η τουαλέτα σε πάνα είναι συχνά η αρχική αιτία για πολλά προβλήματα συμπεριφοράς και ευημερίας που μπορεί να εμφανιστούν. Επομένως, δεν τις προτείνω ποτέ.
2| Η βασική μου αντίρρηση ενάντια στη χρήση τους κατά την εκπαίδευση στην τουαλέτα, ακόμη και όταν πρόκειται για μια προσωρινή μεταβατική λύση, είναι ότι το κουτάβι συνηθίζει να λερώνει μέσα στο σπίτι, έστω κι αν είναι μόνο σε ένα μέρος. Το σκυλίσιο μυαλουδάκι του μαθαίνει ότι αυτό είναι αποδεκτό, το βλέπει σαν μια δυνατότητα, είναι κάτι που επιτρέπεται. Δεν μου αρέσει να υπάρχει αυτή η δυνατότητα στο μυαλό ενός σκύλου. Δεν θέλω να περάσει ποτέ από το κεφάλι του -σε κανένα στάδιο της ζωής του, σε καμία ηλικία- η αντίληψη ότι το λέρωμα μέσα στο σπίτι είναι ΟΚ. Αυτή η δυνατότητα απλά δεν θα πρέπει να υφίσταται, όπως δεν προβλέπεται στη φύση ως επιλογή για ένα ζώο να λερώσει τη φωλιά του. Βάζοντας εμείς οι ίδιοι στο μυαλό του κουταβιού μας μια τέτοια ιδέα αυξάνουμε την πιθανότητα να καταφύγει ξανά αργότερα, ως ενήλικας, στην εύκολη λύση να λερώσει μέσα το σπίτι, επειδή στρεσαρίστηκε ή λόγω ορμονικών αλλαγών. Μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε συνήθεια, να εδραιωθεί και σύντομα ο σκύλος μας να ουρεί ή να αφοδεύει και σε άλλους χώρους του σπιτιού μας. Αυτό είναι ένα σενάριο που έχω συναντήσει πολύ συχνά και είναι πάντα ενδιαφέρον να βλέπεις ότι οι δημοφιλέστερες περιοχές λερώματος συνήθως θυμίζουν πάνες κατά κάποιον τρόπο: είναι οριοθετημένες ορθογώνιες περιοχές με απορροφητικές ιδιότητες -μικρά χαλιά, χαλάκια μπάνιου, στρώματα, καναπές, εφημερίδα που αφήσαμε στο πάτωμα. Αντίθετα, στην περίπτωση που ως κουτάβι δεν έμαθε ποτέ να λερώνει μέσα στο σπίτι, θα είναι σχεδόν αδύνατο όταν γίνει ολόκληρος σκύλος να σχηματίσει μια τέτοια συνήθεια, ακόμα κι αν κάποια στιγμή στην ενήλικη ζωή του συμβεί ένα ατύχημα και αναγκαστεί να λερώσει μέσα. Ατυχήματα συμβαίνουν καμιά φορά αλλά, καθώς η επιλογή να λερώσει μέσα στο σπίτι δεν υπήρχε ποτέ εξαρχής, δεν είναι κάτι που ο σκύλος μας θα σκεφτεί να επαναλάβει.
3| Τα μειονεκτήματα από τη χρήση πάνας δυστυχώς δεν σταματούν εδώ. Ήδη το κουτάβι μας νιώθει εξουθενωμένο από όλα όσα του ζητούμε να μάθει κατά την περίοδο εκπαίδευσης στην τουαλέτα (να κρατιέται, να ειδοποιεί, να μη λερώνει όπου του κατέβει…). Και εμείς κάνουμε τη διαδικασία ακόμα πιο πολύπλοκη.
Αντί απλά η εκπαίδευση να είναι:
«Μάθε να λερώνεις μόνο έξω».
προσθέτουμε δύο επιπλέον περιττά βήματα, περιπλέκοντας τα πράγματα χωρίς λόγο. Τα βήματα εκμάθησης μοιάζουν τώρα με αυτό:
α. «Μάθε να λερώνεις στην πάνα στο σπίτι».
β. «Μάθε να λερώνεις έξω».
γ. «Ξέχνα την πάνα».
διαφήμιση
Κατά τη διάρκεια κάθε μετάβασης από το ένα βήμα στο άλλο δεν αρκεί το κουτάβι να μάθει κάτι νέο αλλά καλείται ταυτόχρονα να ξεχάσει προηγούμενες συμπεριφορές. Και για να κάνουμε τα πράγματα ακόμα χειρότερα συχνά θεωρούμε σκόπιμο, καθώς του δείχνουμε το νέο ζητούμενο, να αρχίσουμε να το τιμωρούμε για όσα εμείς του είχαμε διδάξει. Το γεγονός ότι το μαλώνουμε για συμπεριφορές που είχε μάθει τόσο καλά (λέρωμα σε πάνα, λέρωμα στο σκυλίσιο WC) και του είχαν αποφέρει πλήθος επαίνων ή ακόμα και λιχουδιών στο παρελθόν, του προκαλεί μεγάλη σύγχυση, το μπερδεύει και το αγχώνει. Εκεί που νόμιζε ότι τα πάει τόσο καλά, πλέον δεν μπορεί να καταλάβει «τι άλλαξε και η σωστή συμπεριφορά έγινε ξαφνικά μεγάλο λάθος».
Σοβαρό ζήτημα ευημερίας
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, υπάρχει επίσης ένα σημαντικό ζήτημα ευημερίας που σχετίζεται με τη χρήση της πάνας: η σημαντική καθυστέρηση στις εμπειρίες του κουταβιού μας στον εξωτερικό κόσμο.
Η χρήση της πάνας είναι απλή και βολική λύση για μας τους ανθρώπους και, ως αποτέλεσμα, συνεχίζουμε να τη χρησιμοποιούμε για πολύ περισσότερο από όσο χρειάζεται — μερικές φορές, δυστυχώς, ακόμη και για ολόκληρη τη ζωή του σκύλου μας. Η ευκολία αυτή, σε συνδυασμό με την εσφαλμένη αντίληψη ότι τα μικρόσωμα σκυλιά δεν χρειάζονται άσκηση, οδηγεί σε πλήρη στέρηση της βόλτας και εγκλεισμό στο σπίτι. Μια τέτοια φυλάκιση έχει σοβαρές συνέπειες, μακροπρόθεσμα, καθώς η βόλτα είναι η πιο ζωτική από όλες τις βιολογικές ανάγκες του σκύλου. Το να του στερήσουμε τις βόλτες οδηγεί σε μια μίζερη ζωή στερημένη από ερεθίσματα, εκτόνωση, συναναστροφές, χαρές και συγκινήσεις. Ο σκύλος μας, ως αποτέλεσμα, γίνεται νευρικός, υπερκινητικός, δυστυχισμένος, γαβγίζει υπερβολικά, και γενικά δεν ξέρει τι του φταίει. Επιπλέον, αυξάνεται η ανασφάλειά του στον ανθρώπινο κόσμο και η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών φόβων και φοβιών. Είναι σα να κλειδώνεις έναν άνθρωπο σε ένα δωμάτιο για πολλά χρόνια, κάτι που σίγουρα θα τον τρελάνει. Ο κατ’ οίκον περιορισμός, επομένως, γίνεται γρήγορα ένα σοβαρό ζήτημα ευημερίας για κάθε σκύλο.
Ακόμα κι αν ο σκύλος μας αποκτήσει σταδιακά τις βόλτες που τόσο έχει ανάγκη, αυτό έρχεται με καθυστέρηση. Τα περισσότερα κουτάβια καταλήγουν να φτάσουν στην ηλικία των τριών, τεσσάρων, ακόμη και πέντε μηνών χωρίς ποτέ να έχουν λερώσει σε εξωτερικό χώρο. Και είναι πλέον πολύ αργά. Το κουτάβι μας, ως αποτέλεσμα, προτιμά να λερώνει μέσα από ότι στο ύπαιθρο. Βλέπει το «μέσα» ως ένα μέρος που του προσφέρει περισσότερη ασφάλεια, του είναι πιο οικείο, ήσυχο και εμποτισμένο με οικείες μυρωδιές, ενώ το «έξω» συνδέεται με το άγνωστο. Αυτή η τεράστια αντίθεση μπορεί να δημιουργήσει ανασφάλεια, φόβο και αίσθηση κινδύνου. Όσο περισσότερο το κουτάβι λερώνει σε εσωτερικούς χώρους, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να του αλλάξουμε συνήθειες και να το εκπαιδεύσουμε να λερώνει έξω, στο χώμα. Μερικοί σκύλοι δεν θα μάθουν ποτέ να λερώνουν εκτός σπιτιού και, ως εκ τούτου, στερούνται της ευκαιρίας να εμπλακούν σε πολύ ενστικτώδεις και ευεργετικές συμπεριφορές, όπως είναι η ανταλλαγή πληροφοριών με τους τετράποδους γείτονές τους (η σκυλίσια «εφημερίδα») μέσω του μαρκαρίσματος.
H σκυλίσια «εφημερίδα»
Τα σκυλιά κάθε γειτονιάς επεξεργάζονται συνεχώς τις πληροφορίες που αφήνουν άλλα ζώα κατά τη διάρκεια της βόλτας τους και απαντούν, δημιουργώντας το δικό τους ίχνος μυρωδιών. Αυτό αρκεί για να οδηγήσει σε μια συνομιλία μεταξύ σκύλων μόνο μέσω της μυρωδιάς, καθώς τα σκυλίσια ούρα και κόπρανα ξεχειλίζουν από σημαντικές πληροφορίες. Μπορεί να μας είναι δύσκολο να το πιστέψουμε αλλά οι ενστικτώδεις συμπεριφορές, όπως είναι το μαρκάρισμα, κάνουν καλό στο σκύλο μας, παρέχοντάς του μια σημαντική και απαραίτητη ψυχική διέγερση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν του επιτραπεί να μαρκάρει στη βόλτα θα αυξήσει σημαντικά την ευημερία του. Η επικοινωνία μέσω μυρωδιών δεν είναι ακόμα απολύτως κατανοητή από τους ανθρώπους, αλλά κατέχει ένα μεγάλο μέρος της σκυλίσιας επικοινωνίας. Κάποιοι επιστήμονες, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι η «συνομιλία» μέσω μυρωδιών είναι για τους σκύλους ακόμη πιο σημαντική από την οπτική επικοινωνία μέσω της γλώσσας του σώματος.
Και τώρα πώς θα το μάθω να πηγαίνει τουαλέτα μόνο έξω;
Αν είναι κουτάβι:
Αν είναι ενήλικος σκύλος:
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ