Σχέδιο Νόμου για τα ζώα συντροφιάς: ΟΧΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ

Οι θέσεις της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας (ΠΦΟ) αναλυτικά για το “Νέο Πλαίσιο για την Ευζωία των Ζώων Συντροφιάς”


Αθήνα, 4 Ιουνίου 2021

                                                                                      

Τι απέγινε η δέσμευση του πρωθυπουργού να φέρει ένα “σύγχρονο νομικό πλαίσιο που δεν θα έχει τίποτα να ζηλέψει από τα πιο προχωρημένα νομικά πλαίσια τα οποία έχουν σήμερα Ευρωπαϊκές σύγχρονες χώρες”;

Το συνονθύλευμα αντιφατικών διατάξεων που είδαμε στη διαβούλευση, ανούσιο, κακογραμμένο και χαοτικό, ουδεμία σχέση έχει με σύγχρονη νομοθεσία προστασίας των ζώων.  Αγνοήθηκαν κατάφωρα όχι μόνο οι στοιχειώδεις κατευθυντήριες γραμμές των σύγχρονων πλαισίων προστασίας των ζώων αλλά και οι αρχές καλής νομοθέτησης του ελληνικού δικαίου.

 

Επιστροφή στο θρανίο…

1| Ένα θεσμικό πλαίσιο προστασίας δεν ασχολείται με πρακτικές διαδικασίες διαχείρισης. Θέτει αρχές για την ευζωία και προστασία των ζώων, σε συμμόρφωση με τις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές επιταγές, σε εναρμόνιση με το ενωσιακό δίκαιο.

2| Οφείλει, όχι μόνο να εξασφαλίσει πρακτικά την ευζωία των ζώων και την αποτελεσματική προστασία τους από κακοποίηση, αλλά και να αναπτύσσει μια βαθύτερη και ευρύτερη παιδεία ευσπλαχνίας, ανθρωπιάς και σεβασμού των ζώων, δημιουργώντας για το καλό όλης της κοινωνίας, πολίτες υπεύθυνους που νοιάζονται.

3| Θεσπίζει τρεις άξονες βασικών υποχρεώσεων:  του πολίτη, το καθήκον της φροντίδας. Της Πολιτείας, το καθήκον της ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης, εκπαίδευσης και την υποστήριξη όλων των θεμάτων ευζωίας των ζώων. Των Αρχών, το καθήκον της αποτελεσματικής τήρησης των νόμων.

Επομένως, η σύγχρονη νομοθεσία προστασίας των ζώων:

…Εκκινεί και αναπτύσσεται πάνω στους άξονες αυτούς, δηλώνει ρητά ως σκοπό της την προστασία των ζώων, ως όντων που καταλαβαίνουν και αισθάνονται (πόνο, φόβο, αγωνία, χαρά…).

…Ρυθμίζει τη συμπεριφορά του ανθρώπου απέναντι στα ζώα, στη βάση της ανάγκης εξασφάλισης των “πέντε ελευθεριών”, ως ελάχιστης προϋπόθεσης για την ευζωία κάθε είδους ζώου στην κατοχή του ανθρώπου.

…Περιέχει διατάξεις που σέβονται την ιδιαιτερότητα του κάθε είδους, τον βαθμό ανάπτυξης, προσαρμογής και εξημέρωσης και είναι συμβατές με τις φυσιολογικές και ηθολογικές ανάγκες των ζώων, σύμφωνα με την αποκτηθείσα εμπειρία και την επιστημονική γνώση.

Από το σχέδιο που κατατέθηκε στη βουλή, απουσιάζουν το θεμέλιο (οι ηθικές αρχές βάσει των οποίων ρυθμίζονται όλα τα επιμέρους), αλλά και βασικές θεματικές ενότητες. Εξόφθαλμη είναι η απουσία πλαισίου, προϋποθέσεων και μηχανισμών ελέγχου για τη διατήρηση ζώων από επαγγελματίες (εκτροφείς, εμπόρους, φροντιστές, εκπαιδευτές, κυνοκομεία, πανσιόν, κ.λπ.) και για την εκτροφή, εισαγωγή και εμπορία ζώων

Όταν εξαγγέλθηκε ως “μεγάλη τομή” η Αναπαραγωγή με κανόνες, θεωρήσαμε ότι, επιτέλους, θα ευθυγραμμιστούμε με τα ευρωπαϊκά σύγχρονα Κράτη, που έχουν περιορίσει την εμπορική εκτροφή (commercial breeding) για να προστατέψουν την ευζωία των ζώων. Αντί γι’ αυτό, η εμπορική εκτροφή επιβάλλεται διά νόμου, ως μόνη επιτρεπτή αναπαραγωγή και μονόδρομος για την απόκτηση σκύλου ή γάτας! Αλήθεια, δεν γνωρίζει η νομοθετική ομάδα ότι η εμπορική εκτροφή έχει ταυτοποιηθεί, διεθνώς, ως βασική αιτία κακοποίησης και θανάτου σκύλων και γατών και ευθύνεται για τη διοχέτευση στην αγορά, κουταβιών σοβαρά άρρωστων, γενετικά εκφυλισμένων, με πλαστά – στην πλειοψηφία τους – πιστοποιητικά καθαροαιμίας;

 

Εξοργιστική προχειρότητα

Ο ορισμός του Ζώου Συντροφιάς εξαιρεί τα ιπποειδή και περιλαμβάνει ζώα της άγριας πανίδας… ο ιδιοκτήτης καθορίζεται μόνο από την εγγραφή του σε μητρώο, αποκλείοντας έτσι τον καταλογισμό ευθυνών σε περίπτωση μη εγγραφής… Ορισμοί κρίσιμων εννοιών απουσιάζουν εντελώς, προκαλώντας σύγχυση και ασάφεια γύρω από ρόλους και ευθύνες. Επικρατεί σύγχυση σε σχέση με την ρυθμιζόμενη ύλη, το πεδίο εφαρμογής, τα είδη ζώων που αφορά η κάθε διάταξη, τους αποδέκτες, ενώ τα ίδια θέματα θίγονται σε διαφορετικά άρθρα, αναγκάζοντας σε διπλή, τριπλή και συνδυαστική ανάγνωση.

Σύγχυση επικρατεί και στο κεφάλαιο των υποχρεώσεων των ιδιοκτητών, όπου συνυπάρχουν, ανάκατα, υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη προς το κράτος (η συντριπτική πλειοψηφία), ελάχιστες υποχρεώσεις για την ευζωία των ζώων και απαγορεύσεις διατυπωμένες ως αρνητικές υποχρεώσεις. Έτσι, ο ιδιοκτήτης “υποχρεούται να μην εγκαταλείπει το ζώο συντροφιάς του” και “να μην κόβει τα αυτιά ή την ουρά”. Συγκριτικά, στις σύγχρονες ευρωπαϊκές νομοθεσίες, η απαγόρευση εγκατάλειψης αναφέρεται ως γενική αρχή και η απαγόρευση ακρωτηριασμού αυτιών και ουράς έρχεται πρώτη στην ενότητα των απαγορευμένων πρακτικών.

διαφήμιση

Στην εξοργιστική προχειρότητα του Σχεδίου Νόμου, θέλουμε να πιστεύουμε ότι οφείλεται η εξαφάνιση της απαγόρευσης εξαγωγής ιπποειδών για παραγωγή γούνας, δέρματος, κρέατος ή για την παρασκευή φαρμακευτικών ή άλλων ουσιών, που θεσπίστηκε μόλις το 2020.

 

Εγκληματική ανευθυνότητα 

Εμβρόντητοι, διαβάσαμε ότι προβλέπεται η υποχρεωτική στείρωση όλων των δεσποζόμενων σκύλων και γατών σε όλη την επικράτεια, ως μέτρο καθολικό και οριζόντιο, όταν, κατά της υποχρεωτικής στείρωσης, έχουν ταχθεί οι μεγαλύτεροι διεθνείς φιλοζωικοί οργανισμοί και επιστημονικοί φορείς. Όπου επιχειρήθηκε, το μέτρο αυτό αποδείχτηκε ακατάλληλο και επιζήμιο και προκάλεσε αύξηση των εγκαταλείψεων – βραχυπρόθεσμα και σε βάθος χρόνου. Είναι δυνατόν, πριν η Κυβέρνηση εξαγγείλει καθολική στείρωση όλων των δεσποζόμενων, να μην έχει καν ελέγξει αν αυτό το μέτρο έχει εφαρμοστεί αλλού και τι αποτελέσματα έχει φέρει; Πώς καταλήγει να προκρίνει την υποχρεωτική στείρωση δεσποζόμενων έναντι άλλων μέτρων (όπως ο περιορισμός της εκτροφής) και χωρίς να έχει εφαρμοστεί το αυτονόητο μέτρο της στείρωσης των αδέσποτων;

 

Πλαίσιο παρακολούθησης αντί πλαισίου για την ευζωία

Βλέπουμε μια ανησυχητική τάση ελέγχου της ζωής των πολιτών, που δεν συνδέεται με την ευζωία των ζώων και δεν δικαιολογείται, πόσο μάλλον όταν η κοινωνία έχει, αποδεδειγμένα, υψηλότερη φιλοζωική συνείδηση και μεγαλύτερη ευαισθησία από το Κράτος.

Αντί να δημιουργηθεί πλαίσιο για την ευζωία των ζώων, θεσπίζεται ένα ασφυκτικό πλέγμα υποχρεώσεων του ιδιοκτήτη προς το κράτος. Τα κάθε λογής ηλεκτρονικά μητρώα και η διαλειτουργικότητά τους με όλα τα μητρώα του δημοσίου τομέα, είναι μεταξύ των πιο προβληματικών σημείων του Σχεδίου Νόμου. O ιδιοκτήτης στοχεύεται ως υποκείμενο παρακολούθησης, εκτεθειμένος στις αυθαιρεσίες της διοίκησης η οποία τον ελέγχει με ασαφείς ή και μεταβαλλόμενες προθέσεις. Η κατοχή ενός σκύλου ή μιας γάτας μετατρέπεται σε πηγή άγχους, καταντώντας απωθητική.

 

Ο Πίνατ και τα αδέλφια του…

Η ενεργή φιλοζωία είναι η απάντηση της κοινωνίας στην χρόνια αδιαφορία του Κράτους για τα ζώα. Δεν είναι οργανωμένο σύνολο αλλά το άθροισμα πολλών χιλιάδων ξεχωριστών ευαισθησιών που αποκρίνονται στο κάλεσμα της ευσπλαχνίας μπροστά σε ένα ζώο που υποφέρει. Το να δημιουργήσει το Κράτος πλαίσιο για την φιλοζωία είναι θεμιτό…αν το κράτος είναι φιλόζωο, καλοπροαίρετο και λειτουργικό. 

Ενώ ανακοινώθηκε αξιοποίηση της συνδρομής των φιλοζωικών οργανώσεων, στην προσεκτική ανάγνωση των διατάξεων προκύπτει ότι η μόνη εκδοχή νόμιμης φιλοζωικής δράσης, όσον αφορά τα αδέσποτα ζώα, θα είναι αυτή που θα γίνεται από φιλοζωικές οργανώσεις που θα πληρούν σωρευτικά τις παρακάτω δύο προϋποθέσεις: (α) να έχουν αδειοδοτημένο καταφύγιο και (β) να έχουν συμβληθεί με τον οικείο Δήμο. Αυτό, σε συνδυασμό με τις διατάξεις που θέτουν ως προϋπόθεση για την αδειοδότηση, 14ωρη ημερησίως παρουσία προσωπικού και εκείνες που απαγορεύουν την επανένταξη αδέσποτων από τα καταφύγια φιλοζωικών (αποκλείοντας έτσι ΚΑΙ την ολιγοήμερη περίθαλψη ΚΑΙ τα προγράμματα στείρωσης/επαναφοράς – TNR), επιφυλάσσει, ακόμα και στις “προνομιούχες” φιλοζωικές οργανώσεις με καταφύγιο, ρόλο μάλλον διακοσμητικό.

Όσο για τις υπόλοιπες φιλοζωικές οργανώσεις και τους πολίτες, δεν θα μπορούν να βοηθήσουν αδέσποτο ζώο, ακόμη και εάν βρεθεί αιμόφυρτο, καθώς οι συντάκτες του σ/ν έχουν προβλέψει, επιπλέον, γενική απαγόρευση μετακίνησης ζώου, εάν δεν έχει κάνει αντιλυσσικό εμβόλιο…

 

Στα πόσα λάθη καίγεται ένα νομοσχέδιο;

Έχοντας καταστείλει επιτυχώς την φιλοζωία ιδιωτών και οργανώσεων, ο νομοθέτης επιτίθεται τώρα στην επιστήμη. Με άρθρο αφιερωμένο στην «αντιμετώπιση της λεϊσμανίασης», παρεμβαίνει με αυτοπεποίθηση στο επιστημονικό αντικείμενο των κτηνιάτρων, περιγράφοντας θεραπείες και συστήνοντας ευθανασίες…

Αν προσθέσουμε τις διατάξεις που προβλέπουν εγκλεισμό των αδέσποτων, εκείνες που προβλέπουν ευθανασίες με συνοπτικές διαδικασίες, τις άλλες που προβλέπουν αφαίρεση του ζώου και φυλάκιση του ιδιοκτήτη για «παράλειψη του ετήσιου εμβολιασμού»,  και τη διάταξη που εξομοιώνει τη μεταβίβαση ενός ζώου – ακόμα και σε άτομο της ίδιας οικογένειας – με παράνομο εμπόριο τιμωρούμενο με 3.000€ και ποινικές κυρώσεις… δεν μιλάμε πια για επιπολαιότητα και επικίνδυνους πειραματισμούς, αλλά για σκέτη παραφροσύνη. 

Στο μεταξύ, οι Ευρωπαϊκές σύγχρονες χώρες, το νομοθετικό μοντέλο των οποίων δεν ακολουθήσαμε, συνεχίζουν, αθόρυβα και σεμνά, να χτίζουν την προστασία των ζώων. Η Ισπανία νομοθετώντας για τη συνεπιμέλεια των κατοικιδίων… η Ιταλία απαγορεύοντας τις εισαγωγές εξωτικών ειδών… η Γαλλία τα δελφινάρια και τις κλωβοστοιχίες… η Αγγλία την εισαγωγή κυνηγετικών τροπαίων, ελεφαντόδοντου, πτερυγίων καρχαρία, προχωρώντας και στη νομική αναγνώριση της ενσυναίσθησης των ζώων. 

Στην Ελλάδα, αρκεί, προς το παρόν, να αποσυρθεί αυτή η νομοθετική απόπειρα.

Η ελληνική κοινωνία και τα ζώα αξίζουν περισσότερη σοβαρότητα.

 

Διαβάστε επίσης
Δελτίο Τύπου της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας (ΠΦΟ)
Σχόλια της ΠΦΟ στην ηλεκτρονική διαβούλευση επί του Σχεδίου Νόμου