Πώς θα του πούμε ότι έκανε λάθος;

Από την εκπαιδεύτρια Έφη Παπαδοπούλου

Δεν είναι μόνο το «Μπράβο» ισχυρό εργαλείο εκπαίδευσης. Υπάρχει και το «Όχι», αλλά και το «Λάθος». Και είναι εξίσου σημαντικά για το σκύλο μας.

ekpaidefsi lathos

Οι περισσότεροι από εμάς δεν παραλείπουμε να πούμε ένα «μπράβο» στο σκύλο μας όταν του μαθαίνουμε νέα πράγματα και εκτελεί σωστά μια εντολή. Ενδέχεται μάλιστα να κερδίσει και μεζεδάκι, χάδια, παιχνίδια. Έτσι, μαθαίνει ταχύτατα ότι το «μπράβο» είναι «κάτι καλό», και μάλιστα ότι μπορεί να συνοδεύεται και από κάτι ακόμη καλύτερο. Όταν λέμε «μπράβο», εκείνος καταλαβαίνει πως είμαστε ευχαριστημένοι.

 

Όταν οι εντολές παλιώνουν

Ο καιρός περνάει και κάποια στιγμή, έπειτα από πολλές επιτυχημένες επαναλήψεις, αρχίζουμε να θεωρούμε αυτονόητο ότι γνωρίζει αυτά που του έχουμε διδάξει και ότι πρέπει να τα εκτελεί αλάνθαστα. Και αμελούμε να του δώσουμε έστω και μία λεκτική επιβράβευση. Όμως, χωρίς συντήρηση, ο σκύλος μας ξεχνάει και μπερδεύεται. Και όταν φτάσει η στιγμή που κάνει κάτι λάθος και εμείς δεν του πούμε τίποτα -όπως δηλαδή και όταν το κάνει σωστά-, εκείνος δεν ξέρει τι έκανε. Δεν κατανοεί το λόγο που δεν εισέπραξε το «μπράβο». Θα μπορούσε κάλλιστα να το έχει κάνει ολόσωστα και για άλλη μια φορά να τον αγνοήσαμε.

Πρέπει λοιπόν με κάποιον τρόπο να κάνουμε τη διαφοροποίηση.

Δεν επιβραβεύτηκες επειδή…

  • δεν σου λέω πλέον «μπράβο» κάθε φορά που κάνεις κάτι ή…
  • δεν το έκανες σωστά

 

Άλλο σωστό και άλλο λάθος

Είναι σημαντικό να παρέχουμε κάποιου είδους πληροφόρηση στο φίλο μας για τις μη σωστές εκτελέσεις. Δεν πρέπει να υποθέτουμε ότι ο σκύλος γνωρίζει τι επιθυμούμε. Αντίθετα, φροντίζουμε να του δίνουμε πληροφορίες για τις συνέπειες των πράξεών του, ώστε να τον καθοδηγούμε προς το επιθυμητό.

Εδώ έρχεται να μας βοηθήσει το σύνθημα της μη επιβράβευσης. Είναι μια λέξη που συνδυάζεται με την απομάκρυνση της επιβράβευσης (αρνητική τιμωρία). Η μη σωστή εκτέλεση έχει ως συνέπεια τη στέρηση αυτού που επιθυμεί ο σκύλος μας, είτε είναι μεζεδάκι είτε παιχνίδι. Το αντίθετο του «μπράβο». Έτσι, το σύνθημα της μη επιβράβευσης γίνεται κίνητρο για το σκύλο ώστε να προσφέρει τη σωστή συμπεριφορά και να κερδίσει το μεζεδάκι ή το παιχνίδι.

Με τη χρήση του «Όχι» ή του «Λάθος»

  • Ο σκύλος ξέρει ότι δεν θα ακολουθήσει επιβράβευση.
  • Είναι λιγότερο πιθανό να ξανακάνει το ίδιο λάθος.

 

Πώς του εξηγούμε ότι έκανε λάθος;

Οι σκύλοι αντιλαμβάνονται τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο. Δεν γνωρίζουν την έννοια της εκπαίδευσης, ποια είναι επιθυμητή και ποια μη αποδεκτή συμπεριφορά. Διατηρώντας ένα ξεκάθαρο σύστημα επικοινωνίας, απλουστεύουμε και επιταχύνουμε τη διαδικασία εκμάθησης. Παράλληλα, ελαττώνουμε το στρες που προκαλείται από τον διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας.

διαφήμιση

Ο τρόπος που γίνεται αυτό θυμίζει το παιχνίδι «ζεστό-κρύο» που παίζαμε μικροί. Όταν μας έλεγαν «κρύο», καταλαβαίναμε ότι κατευθυνόμασταν λάθος και δοκιμάζαμε διαφορετική προσέγγιση. Στο σκύλο μας, όταν δεν καταφέρνει να εκτελέσει την επιθυμητή συμπεριφορά, μπορούμε να πούμε με έναν ουδέτερο τόνο «Λάθος» ή «Όχι». Είναι απλώς μια πληροφορία ότι δεν έκανε αυτό που θέλαμε και κατά συνέπεια δεν θα αμειφθεί. Για να μην πέσει το ηθικό του, μπορούμε να προσθέτουμε χαρούμενα «πάμε πάλι», ώστε να καταλαβαίνει ότι θα ξαναπροσπαθήσουμε. Ξέρει λοιπόν ότι θα έχει κι άλλη ευκαιρία να τα καταφέρει και ότι απλώς αυτή η προσπάθεια δεν πήγε καλά. Αν αφήναμε το σκύλο να μαντέψει τι ακριβώς έγινε, θα αυξάναμε το στρες κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Ένα σκυλί πιεσμένο και αγχωμένο, που δεν μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει, δυσκολεύεται πολύ να ανταποκριθεί στην εκμάθηση.

Παράδειγμα

  • Ζητάμε από το σκύλο μας να ξαπλώσει, αλλά αυτός κάθεται. Κάτι άλλο μπορεί να του κεντρίζει περισσότερο την προσοχή ή να νιώθει άβολα να ξαπλώσει τη συγκεκριμένη στιγμή (π.χ. μπορεί, επειδή είναι παρών ένας άλλος σκύλος, να μη θέλει να πάρει στάση υποταγής).
  • Του λέμε χαλαρά «Λάθος» ή «Όχι» ή όποια άλλη λέξη επιλέξουμε να χρησιμοποιούμε.
  • Χαρούμενα τον καλούμε να ξαναπροσπαθήσει (π.χ. με την εντολή «πάμε πάλι») και δίνουμε πάλι την αρχική εντολή.

 

Τι να προσέξουμε όταν χρησιμοποιούμε το σύνθημα της μη επιβράβευσης

  • Πρέπει να συνδυάζεται με το σύνθημα επιβράβευσης – και βέβαια με επιβράβευση όταν κάνει αυτό που του ζητήσαμε.
  • Είναι προτιμότερο να μη χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουμε, δηλαδή να δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε ο σκύλος μας να μην κάνει λάθη, και έτσι να επιβραβεύεται επειδή έκανε το σωστό.
  • Ο συγχρονισμός είναι πολύ σημαντικός, όπως και στην επιβράβευση. Όσο πιο γρήγορα δώσουμε το σύνθημα, τόσο πιο εύκολα ο σκύλος θα καταλάβει τι ήταν αυτό που έκανε λάθος.
  • Η συμπεριφορά που ζητάμε πρέπει να είναι ήδη γνωστή.
  • Αν χρειάζεται να το επαναλαμβάνουμε συχνά, δεν φταίει ο σκύλος για τα λάθη αλλά το πλάνο εκπαίδευσης.
  • Το σύνθημα της μη επιβράβευσης δεν είναι τιμωρία αλλά κάτι σαν ενημέρωση και πρέπει να το λέμε με χαλαρό και ουδέτερο τόνο φωνής.

 

Διαβάστε επίσης

Τα 10 συχνότερα λάθη στην εκπαίδευση

O δεκάλογος της επιβράβευσης

Σκύλε, φέρε πίσω την μπάλα!

Η ώρα του φαγητού είναι καλή ευκαιρία για εκπαίδευση

Δεν γαβγίζω στο κουδούνι

 



12 Σχολια

  1. kiki mistakidou says:

    ο σκυλος μου ειναι Ποιντερ 2,5 χρονων. Τον βρηκα με κομμενο πατουσακι 3 μηνων. Εδω και ενα χρονο κανει τσισα του μεσα στο σπιτι σε διαφορα σημεια. Μπορειτε να μου πειτε τι μπορω να κανω? Βεβαια ειναι πολυ ενεργητικος (καθ οτι κυνηγοσκυλο) και θελει πολυ ωρα εξω να εκτονοθει, πραγμα που δεν μπορουμε να το καλυπτουμε καθημερινα. Επισης με τι υλικο μπορει να φυγει η μυρωδια απο το σπιτι (πατωμα επιπλα, υφασματα κλπ). Ευχαριστω.

    • Πρέπει πρώτα να αποκλείσετε προβλήματα υγείας.
      Αν τα έχετε αποκλείσει νιώθετε ότι το κάνει από ανασφάλεια ή από κυριαρχικότητα;
      Είναι αρσενικός; Αστείρωτος (η στείρωση θα περιόριζε το φαινόμενο αν πρόκειται για μαρκάρισμα); Είστε σίγουροι ότι δεν το έκανε πάντα αλλά τώρα φαίνεται επειδή η ποσότητα είναι μεγαλύτερη; Μήπως άλλαξε κάτι τελευταία στο σπίτι, πχ νέος τετράποδος, μωρό, ανθρώπινος συγκάτοικος, διπλανή οικοδομή με πολύ θόρυβο, μετακόμιση σε άλλο σπίτι κ.ά.;

      Μετά, θεωρείστε ότι δεν ήξερε ποτέ να είναι καθαρός μέσα στο σπίτι και αρχίστε την εκπαίδευση από την αρχή. Χρειάζεται μπόλικη υπομονή, γρήγορες αντιδράσεις και καθόλου φωνές.
      Διάβασε εδώ: https://www.facebook.com/events/1492909087701732/
      Και εδώ: Ο σκύλος μου εδώ και μισό χρόνο λερώνει μέσα
      Και εδώ: Η σκυλίτσα μου λερώνει, πού και πού, στο κρεβάτι της
      Πρέπει όντως πρώτα να φύγεί η μυρωδιά, κάποιοι προτείνουν ξύδι, η Μαίριλυν λέει να πλύνετε τα πάντα πολύ καλά με ειδικό ενζυματικό προϊόν (που καθαρίζει τα ούρα αφαιρώντας κάθε ίχνος τους, όπως το Νature’s Μiracle ή το Urine Off), εγώ έχω δοκιμάσει το σπρέι λιποκαθαριστή Overlay, το λευκό υγρό που κάνει και για υφάσματα, με πολύ καλά αποτελέσματα.
      Κλέα

  2. Theodora says:

    Γεια σας, έχω ένα βέλγικο λυκόσκυλο-κυνηγόσκυλο, ημίαιμο, περίπου 2 μηνών, αρσενικό. Όπως καταλαβαίνετε είναι αρκετά μικρός και δεν υπακούει σε τίποτα(στη στοιχειώδη εκπαίδευση). Τις ώρες της ημέρας που δεν είμαστε κοντά του κλαίει, το πρόβλημα με αυτό είναι ότι ενοχλεί τους γείτονες(τον έχουμε σε σπιτάκι περιφραγμένο στν κήπο). Εμείς μπορούμε να κάνουμε υπομονή μέχρι να συνηθίσει.. αλλά οι γείτονες μπορούν; Πραγματικά δεν ξέρω τι να κάνω.. Προσπαθώ βέβαια να μην τρέχω δίπλα με το πρώτο κλάμα δεν θέλω να μάθει έτσι..Έχω πραγματικά μεγάλο πρόβλημα, καμιά συμβουλή;

  3. Γεια σας.Πριν απο 7 μερες πηραμε στο σπιτι ενα κουταβακι αδεσποτο.Ειναι αρσενικο περιπου 2,5 μηνων και ο κτηνιατρος μας ειπε οτι ειναι pit bull με λυκοσκυλο.Θα ηθελα να μου πειτε: α)ποσο μεγαλος θα γινει,β)στοιχεια για τον χαρακτηρα του,γ)πως να τον κανουμε να μην γαβγιζει,δ)κυριως πως να μην μας δαγκωνει.Ευχαριστουμε πολυ

  4. apostolis says:

    Εμενα παλι που οταν βλεπει μωρο ή μικρο παιδακι τρελαινετε και θελει να ορμήξει….

  5. Γεια σας , εχω μια ημιαιμη σκυλιτσα σχετικα μεγαλου μεγεθους . Εχω αυλη και μενει εξω, οποτε ομως μας βλεπει πηδαει πανω μας και κανει πως μας δαγκωνει με αποτελεσμα να μας καταγρατσουναει. Την εχω μαλωσει αλλα δεν καταλαβαινει. Οταν πηδαει πανω μου της πιανω τα ποδια και την απομακρυνω ( απο αρθρο σας) αλλα παλι δεν καταλαβαινει. Τι κανω λαθος?

    • Πρέπει να δοκιμάζετε όλοι την ίδια μέθοδο πολλές πολλές φορές για να πιάσει. Θέλει υπομονή. Σκέψου, πόσες φορές την αφήσατε να το κάνει, θα πρέπει άλλες τόσες περίπου να τη δυσκολέψετε με κάποια από τις μεθόδους που προτείνουμε.
      Δοκίμασες όλα όσα προτείνουμε στο άρθρο: Όταν το σκύλου πήδημα γίνεται ενοχλητικό;
      Αν το διάβασες προσεκτικά και το πρόβλημα παραμένει στείλε μας πιο αναλυτικά το ερώτημα και πιο συγκεκριμένα τι δοκίμασες και γιατί θεωρείς ότι απέτυχες, ώστε να το απαντήσει η Έφη.

  6. viviana says:

    γεια σας εχω ενα πινσερ 10 μηνων αρσενικο και πολυ ατακτο!!να σας πω οτι ειμαι αμεα και καθε φορα που λειπω απο το σπιτι οταν γυρναω τραβαω και τα μαλλια μου!! να πω πρωτα οτι ειχε δεχτει επιθεση απο ενα διποδο ζωο που του εσπασε το ποδι και εκανε εγχειρηση για βιδες χωρις αυτο να σημαινει οτι αγριεψε μονο γαυγιζει πιο πολυ πλεον!! απλα οταν τον αφηνω μονο του στο δωματιο μας θα μου εχει φαει στυλους που ανεβαινει στην καρεκλα και μετα στο γραφειο κοκαλακια μαλλιων θα μου σπασει πραγματα μεχρι και που μου εφαγε την δερματινη και το αφρολεξ απο την κρεββατοκαμαρα τον μαλωνω λεκτικα αλλα δεν ξερω τι αλλο να κανω για να σταματησει αυτες τις ασχημες συμπεριφορες ενταξει τον λατρευω και τον εχω κακομαθει με τις αγκαλιες και τα φιλια αλλα πως θα τον κανω να μεθει να ειναι φρονιμος οταν λειπω?? το χειμωνα ξεκιναω σχολη και τρεμω στην ιδεα οτι πρεπει να επιλεξω αναμεσα στα επιπλα και στο να μεινει μεσα το σκυλι μου!!! σας παρακαλω βοηθηστε με

    • Για την ασφάλεια του σκύλου αλλά ΚΑΙ του σπιτιού μοιάζει να πρέπει να τον περιορίσεις όταν λείπεις σε μικρότερο χώρο, πχ. σε ένα μικρό ασφαλές δωμάτιο ή σε πάρκο σκύλων (puppy pen) ή σε κλουβί (crate). Προσπάθησε να τον έχεις κουράσει με πολύ παιχνίδι ή μεγάλη βόλτα, πριν φύγεις για να είναι κουρασμένος. Διάβασε το σχετικό μας άρθρο. Πιστεύουμε θα σε βοηθήσει! Δυσκολεύεται να μείνει μόνος στο σπίτι;

Σχολιαστε